Chiron
Çeviren Elif Umar
1 Kasım 1977’de, Amerikan astronomu Charles Kowal, sıradışı bir yörüngeye sahip olan küçük bir gezegeni keşfetti. İki hafta sonra, bu gezegen Chiron olarak adlandırıldı. Güneş sistemimizde, tahmini olarak en fazla 160 kmlik bir çapa sahip olan bu yeni objeden çok daha büyük olan yüzlerce astreoid bulunmaktadır. Ama, Chiron’un Saturn ve Uranüs arasında konuşlanmış yörüngesi eşsizdir. Chiron’un güneş etrafında dönmesi 50 yıl kadar alır ve bazen hem Saturn hem Uranus’e kuvvetli bir şekilde yaklaşır. Çizdiği yol istikrarsızdır ve muhtemelen sadece ikibin yıl kadardır bu yolda ilerlemektedir ve büyük bir ihtimalle sadece ikibin yıl daha bu yolda devam edecektir. Chiron, 1991’de bir kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmıştır. Astronomlar Chiron’un bir asteroid ya da kuyruklu yıldız olup olmadığı konusunda görüş birliğine varamamışlardır, bu yüzden her ikisi için de hazırlanan kataloglarda bulunabilir. Pozisyonu güvenilir bir şekilde yalnızca İÖ. 1500 ve İS. 4000 yılları arasındaki dönemde hesaplanabilir, bu dönemin dışındaki tüm hesaplamalar “doğruluğu kesin değil” olarak değerlendirilmelidirler.
Chiron’un Saturn ve Uranus arasında yerleşmiş yörüngesinin pozisyonu gerçekten özeldir. Tüm sınıflandırma çabalarına rağmen, Chiron, bir gezegen rolünü üstlenmiştir. Çizdiği yol, tıpkı Plutonun ki gibi, son derece egsantriktir, bu yüzden sık sık hem Saturn hem de Uranüs’ün yörüngeleriyle çakışır. Bir çok astrolog onu bu ikisi arasında bir nevi “arabulucu” ve “göklerin muhafızı” (Satürn) ile dış gezegenler arasında bir bağlantı olarak olarak görür. Buna göre, Chiron’ın hem Satürnyen hem de Uranüsyen bir etkisi olduğu söylenir. Chiron, bir kuyruklu yıldız olarak tanımlanmadan önce, Mars ve Jüpiter arasındaki diğer asteroidlerin kuşağından ya da sürüsünden uzakta, bir göçebe, bir yalnız ve bir asi, kendi yoluna giden bir asteroid olarak düşünülüyordu. Ahahtar şeklindeki sembolü, geniş çapta kabul gördü ve astrolojik yorum için temelin bir parçası olarak kabul edildi. Chiron, dış gezegenlere ve aynı zamanda, klasik mitolojideki rolüyle de gösterildiği gibi hayatın safhalarına kapıları açan bir anahtar olarak kabul edilir
Efsaneye göre, Kronos (Satürn), su perisi Philyra’ya olan tutkusuyla deliye dönmüştü. Karısı Rhea, onu ihanet sırasında yakaladı ve Satürn kendini bir ata dönüştürerek kaçtı. Yarı insan yarı at bir yaratık, yani bir Santor olan Chiron bu birleşmenin meyvesiydi. Çocuğunu gördüğünde tiksintiyle dolan Philyra, bu yüzden Zeus’tan onu bir ıhlamur ağacına çevirmesini istedi. Daha sonra, Chiron, Pelion dağında bir mağarada yaşamını sürdürdü ve genç kahramanlara, dövüş sporları, avlanma ve müzik dersleri verdi. En ünlü öğrencileri Aşil ve Asklepios’tu. Hikayesinin sonu sembolik anlamla doludur: Arkadaşı Herkül’e ait olan zehirli bir okla kazara yaralandı. Ölümsüz olan Chiron, bu korkunç, iyileştirilemeyen yarayla yaşamaya devam etti. Promete cezalandırılacağı zaman, Chiron onun yerine ölmeyi önerdi. Kendi ölümsüzlüğünü böyle kurban etmesi, onu çektiği azaptan kurtardı.
Chiron hem hayvan hem de insan olan, karanlık, doğal ve içgüdüsel tarafları, mantıkla bağdaştıran bir yaratıktır. Astrolojik olarak, akıl, sabır ve iç karanlığın hakimi olmayı temsil eder. Kendi iyileştirilemez yarası yüzünden, her türlü acı çekme hakkında sonsuz bilgiye sahiptir. Bu da ona, içindeki derin bilgeliğe erişip, diğerlerinin acısını azaltma yeteneği verir. Chiron, “klasik” gezegenlerle aynı seviyede olmadığı için onun açıları, harita çizimlerimizde gösterilmemektedir.
Pholus ve Diğerleri
1992’den sonra Chiron artık dış Güneş Sistemimizde tek küçük nesne değildi. Saturn ve Neptün arasında bir kaç asteroid daha keşfedildi. Bunların ilkine, ikinci en önemli santor Pholus’un ismi verildi. Buna göre, bu küçük asteroid grubu “Santorlar” olarak bilinmektedir. Santorlar haricinde, Pluton’un ötesindeki alanda başka bir küçük gezegen, ve onun da ötesinde, büyük bir ihtimalle Mars ve Jüpiter arasındaki ana kuşaktan daha fazla nesne barındıran yeni bir küçük asteroidler kuşağı keşfedildi. Muhtemelen Pluton da, asteroidlerden daha büyük olmasına rağmen, bu grubun bir üyesi olarak değerlendirilmelidir.
Pholus’un yörüngesinin dış uçları, hem Satürn hem de Neptün’ün yörüngeleriyle çakışmaktadır. Tıpkı Chiron’ın Satürn ve Uranüs için astrolojik bir anahtar sayılması gibi, Pholus da Neptün için bir anahtardır. Güneşe uzaklığı, Uranüs’ten biraz daha fazladır, güneş etrafında tam bir dönüş tamamlaması 92 yıl almaktadır. Mitolojide, Pholus sentorlerin üzüm bağlarını korurdu, bu bağlardan elde edilen şaraplar Herkül ve Santorlar arasındaki savaşın gerçek sebebidir. Tıpkı Chiron gibi, Pholus da savaşa şans eseri karışır ve Herkül’ün zehirli oklarından birini merakla incelerken ölümcül derecede yaralanarak, trajik bir tesadüf sonucu ölür.
İlk astrolojik gözlemlere göre, Pholus, belli bir alanda, sıradışı yetenekler ya da beklenmedik sonuçlar verir. Pholus’un bir haritanın ana akslarının üzerinden geçmesi, sık sık, mitolojide ani ve beklenmedik ölümüyle ima edilen, radikal ve beklenmedik değişikliklere işaret eder.
Literatür
Erminie Lantero, The Continuing Discovery of Chiron, Samuel Weiser Inc. (1983), 189 sayfa, ISBN 0-87728-549-7. Sembolik ve arketip yaklaşım üzerine kurulmuş, yorumlama için detaylı ve iyi açıklanmış bir yardımcı kitap
Melanie Reinhart, Chiron and the Healing Journey, Penguin USA , ISBN 0140195734.
Robert v. Heeren und Dieter Koch, Pholus. Wandler zwischen Saturn und Neptun, Chiron Verlag, Mössingen 1995. Pholus’u da detaylı olarak açıklayan, son derece detaylı bir çalışma.